Aralarko Adiskideak 1927 an sortu zen mendi talde bat da. Bere helburuetako bat mendira txangoak egiteko gogoa bultzatzea da, bereziki Aralargo mendikatera. Garai hartan, mendi txangoak hasten ari ziren, eta mendizaleentzat beste zailtasun bat zen mendi magaletara iristera garai hartako errepideak eta ibilgailuengatik. Hori dela eta Aralargo mendi katean aterpe bat izatearen asmoa pizten hasi zen mendigoizale batzuen bihotzean, hura izan ezkero bertatik Aralargo mendi kate osoa oso eskura egongo litzakelako. Aralarko Adiskideaken jaioera asmo horiekin lotu beharko genuke.

20. mende urrenerako argitaratutako liburuxkan dioen bezela:
“Pero en honor a la verdad, justo es que se proclame y reconozca que fue El principal promotor de la sociedad fue Paco Tuduri que convenció a Pancho Labayen, su compañero de excursiones, y ambos con fecha de diciembre de 1927, suscribieron un comunicado que hicieron llegar a un reducido sector de montañeros tolosanos y donostiarras, en el que concretaban el proyecto que acariciaban, con tal éxito, que a los seis meses, tenían ya suscritas, las 100 obligaciones o títulos de propiedad de a 100 pesetas con las que calculaban se podría construir el refugio de Igaratza .”

Aterpearen kokapena hiru arrazoigatik aukeratu zen:

• Kokapen egokiaraengatik.
• Bertan Mikeleteen etxe baten hondakinak inguruan zeudelako eta erabilgarri izan zitekeelako aterpea eraikitzeko.
• Bertan udaran ere ura ematen duan iturri bat egotea.

20 garrengo mende urrenerako argitaratutako liburuan Diputazioak hondakinak muxutruk eman zizkion jaio berri zen elkarteari eta Enirio Aralar mendietan Amezketa eta Villafranca osatzen zuten 15 udalerriek mikeleteek egindakoe etxearen lur saila utzi zieten. Aralarko adiskideak bihotzez eskertu zien bi elkargo hauei emandakoagatik.”

Aterpea egiteko lehenengo arria 1927 ekainak 3an jarri zen eta aterpea urte bereko irailak 9 an zabaldu zen.